एजेन्सी : चीनले कृतिम सूर्य बनाएर नयाँ विश्व कीर्तिमान बनाएको छ । चिनियाँ वैज्ञानिकहरूले १०१ सेकेन्डको अवधिमा १२० मिलियन (१२ करोड डिग्री सेल्सियस) को प्लाज्मा तापक्रम प्राप्त गरेर शुक्रबार नयाँ विश्व कीर्तिमान स्थापित गरेका हुन् । जुन फ्यूजन रिएक्टरको परीक्षणको दिशामा महत्वपूर्ण पाइला हो। पूर्व चीनको अन्हुई प्रान्तको राजधानी हेफेईमा गरिएको प्रयोगको जिम्मा लिने चिनियाँ एकेडेमी अफ साइन्स (एएसआईपीपी) को प्लाज्मा फिजिक्स इन्स्टिच्यूटका अनुसन्धानकर्ता गोंग सियान्जुले यो सफल परिक्षणको घोषणा गरेको चिनियाँ समाचार संस्था सिजिएनले बताएको छ ।
प्रयोगात्मक उन्नत सुपरकन्डक्टि तय तोकमक ९भ्ब्क्त्०, वा चिनियाँ कृत्रिम सूर्यले परिक्षणको क्रममा २० सेकेण्डमा १६ करोड डिग्री सेल्सियसको प्लाज्मा तापक्रम बढेको थियो । हेफेईको एएसआईपीपीमा अवस्थित ईएएसटीको अन्तिम लक्ष्य भनेको सूर्यको रूपमा परमाणु फ्यूजन सिर्जना गर्नु हो, समुद्रमा ड्युटेरियमको प्रयोग गरेर स्वच्छ उर्जाको स्थिर प्रवाह प्रदान गर्नु हो चिनियाँ वैज्ञानिकहरुले परिक्षण पछि भने । समुद्री पानीको एक लिटरमा ड्युटेरियमले फ्यूजन प्रतिक्रिया मार्फत ३०० लिटर पेट्रोलको बराबर उर्जाको मात्रा उत्पादन गर्न सक्छ।
यो परिक्षणमा लगभग ३०० वैज्ञानिक र ईन्जिनियरहरू सहभागी थिए । जसमा भ्याकुम प्रणाली, आरएफ वेभ प्रणाली, लेजर स्क्याटरिङ प्रणाली र माइक्रोवेभ प्रणाली समावेश रहेको बताईएको छ । प्रयोगको तयारी र अपग्रेड गर्ने काम करीब एक बर्ष पहिले शुरू भएको इन्स्टिच्यूटले जनाएको छ। यो चीनको भौतिक र इन्जिनियरि)ग क्षेत्रमा ठूलो उपलब्धी हो। यसको सफल परिक्षणले चीनलाई आणविक फ्युजन उर्जा स्टेशन निर्माणको जग बसाल्छ एएसआईपीपीका निर्देशक सो)ग युनताओले भने। नोभेम्बर २०१८ यसको कोर प्लाज्मामा १०० मिलियन डिग्री सेल्सियसको एक इलेक्ट्रॉन तापक्रमको नजिक पुगको थियो । जुन सूर्यको भित्री भागको तापमानको सात गुणा बढी हो। पछिल्लो वर्ष, ईएएसटीले २० सेकेन्डसम्म चलिरहेको १०० मिलियन डिग्री सेल्सियसको प्लाज्मा तापमान नजिक पुग्यो ।
कोइला, तेल र प्राकृतिक ग्यास जस्ता जीवाश्म ईन्धनहरूले कार्बण्डाअक्साईडको उत्सर्जन गरेर वातावरणलाई खतरामा पार्ने गर्छन् तर कृत्रिम सूर्यको लागि आवश्यक कच्चा पदार्थ पृथ्वीमा लगभग असीमित छ। तसर्थ, फ्यूजन उर्जालाई आदर्श परम उर्जा मानिन्छ जुन चीनलाई कार्बनको उत्पादनमा तटस्थ राख्न सहयोग पुर्याउँने चिनियाँ वैज्ञाकिहरु बताउँछन् । फ्यूजन उर्जा, आजको भौतिक विज्ञानको सबैभन्दा ठूलो फ्रन्टियर्स मध्ये एक, शीर्ष वैज्ञानिक अनुसन्धान क्षमता मात्र नभई ठूलो प्रयोगात्मक उपकरणहरूको आवश्यकता छ।
