६ चैत्र २०८०, मंगलवार
 |   Tue Mar 19 2024
Logo

सुनकोशी मरिण डाइभर्सन आयोजना, आगामी चैतदेखि खन्नेछ टिबिएमले सुरुङ



भेरी बबई डाइभर्सन आयोजनाको सफलतापछि सुनकोशी मरिण डाइभर्सन आयोजनामा समेत टनेल बोरिङ मेशिन (टिबिएम)ले सुरुङ खन्ने भएको छ ।

आगामी चैतदेखि सुरुङ खन्ने तयारी गरिएको छ । टिबिएमका लागि आवश्यक अर्डर दिइसकिएको आयोजनाले जनाएको छ । आयोजनका सम्वद्ध अधिकारीका अनुसार आगामी ३ महिनाभित्रमा टिबिएम तयार भएर आयोजना स्थलमा आइपुग्नेछ ।

भेरी बबई आयोजनामा चिनियाँ प्रविधिको अमेरिकन कम्पनीले बनाएको टिबिएम प्रयोग भएको थियो । नेपालको सुरुङ निर्माणको इतिहासमा टिबिएमको प्रयोग नौलो हो । भेरी बबईमा तोकिएको समयमै टिबिएमले सुरुङ खनेकाले सुनकोशी मरिणमा समेतमा सोही प्रविधिको प्रयोग गर्न लागिएको हो ।

सम्बद्ध प्राविधिकहरुका अनुसार कुनै कठिनाई उत्पन्न नभएमा आयोजना स्थलमा आगामी ३ महिनामा नै टिबिएम मेशिन आइपुग्छ । त्यसलाई जडान गर्न बढीमा १५ दिन लाग्नेछ ।

आवश्यक तयारी गरिसकेपछि आगामी चैतदेखि सुनकोशी मरिणमा दोस्रो पटक प्रविधिको प्रयोग गरिन्छ । विशेष गरी चीनमा जुनसुकै साइजका टिबिएम मेशिनको प्रयोग गरेर सुरुङ खन्ने गरिएको छ । संसारका धेरै देशमा सहज रुपमा टिबिएमको प्रयोग भइरहेको छ ।

नेपालको भौगोलिक धरातल अनुसार पनि टिबिएम नै उपयुक्त हुने देखिन्छ । सुनकोशी मरिणमा जडान हुने टिबिएमले पनि भेरी बबईको जस्तै प्रभावकारी काम गर्ने गरी आवश्यक डिजाइन बनाउन भनिएको छ ।

भेरीमा जस्तै सुनकोशीमा पनि चिनियाँ कम्पनीले नै ठेक्का पाएको छ । केही समय पहिले सिँचाइ विभागले सुरुङ खन्ने ठेक्का चिनियाँ कम्पनी चाइना ओभरसिज इन्जिनियरिङलाई दिएको थियो । टिबिएम जडान भएको मितिले करिब २७ महिनामा सुरुङ निर्माण सम्पन्न गर्नुपर्नेछ ।

सिँचाइ विभागले चिनियाँ कम्पनलिाई सो आयोजनाका लागि १० अर्ब रुपैयाँमा ठेक्का लगाएको हो । आयोजनाले महोत्तरी, सर्लाही, धनुषा, रौतटह, बारा र पर्साका कूल १ लाख २२ हेक्टर क्षेत्रफलमा सिँचाइ सुविधा पुर्याउने लक्ष्य राखेको छ ।

आवश्यक तयारी नै नभई खड्ग ओलीले आफूले काम गरेको देखाउन गत फागुन २० गते सो आयोजनाको शिलान्याश गरेका थिए ।

‘शिलान्याश नै गरिहाल्ने समय त भएको थिएन । प्रधानमन्त्री कार्यालयबाट चर्को दबाव आयो, मन्त्री, सचिवलगायतले दबाव थेग्न सक्नु भएन , सोही कारण शिलान्याश गरियो ’ सुनकोशी मरिण डाइभर्सन आयोजनाका एक प्राविधिकले भने ।

उनका अनुसार सुरुङ निर्माण बाहेक अन्य कामका लागि बल्ल ठेक्का प्रक्रिया अगाडि बढाइएको छ । त्यसका लागि सबै प्रक्रिया पूरा गर्न थप समय लाग्नेछ ।

आयोजनाबाट कूल २८.६२ मेगावाट बिजुली समेत उतपादन हुने भएकाले त्यसलाई बहुउद्देश्यीय परियोजनाका रुपमा लिइएको छ । सो आयोजनामा समेत टिबिएमले राम्रो र प्रभावकारी काम गरेको खण्डमा अन्य आयोजना समेत सोही प्रविधिको प्रयोग गर्ने तयारी छ ।

निजी क्षेत्रको ऊर्जा उत्पादनहरुको संस्था नेपाल (इपान)ले यसअघि नै आफूहरु समेत टिबिएममा इच्छुक रहेको बताए पनि हालसम्म उनीहरुले प्रयोग गर्ने आट गरिसकेका छैनन् । तर, अन्य आयोजनाका लागि पनि टिबिएम प्रभावकारी हुने अनुमान गर्न सकिन्छ ।

नेपालमा निर्माण भएका अधिकांश सुरुङ ड्रिलिङ एण्ड ब्लास्ट प्रविधिबाट नै निर्माण भइरहेको छ । जापानी कम्पनी हाज्मा आन्द्रो जेभीले नागढुङ सिस्नेखोलमा निर्माण गरिरहेको सुरुङ समेत ड्रिलिङ एण्ड ब्लास्ट प्रविधिमा नै निर्माण गरिरहेको छ ।

चीनमा त सडक निर्माणमा समेत टिबिएमको प्रयोग भएका समाचार विवरणहरु बेला बेलामा सार्वजनिक हुने गरेको छ ।

भारतमा साना आकारका टिबिएम मेशिन ९० लाख भारुमा पाइन्छ । यस्तै ठूला मेशिनको ४ लाख ५० हजार डलर मूल्यका टिबिएम समेत पाइन्छ ।

यस्तै ठूला साइजका टिबिएमको मूल्य ४५ लाख डलरदेखि ५६ लाख डलरसम्मका छन् ।

टिबिएममा विशेष गरी अमेरिकन कम्पनीको रविन्सन बढी लोकप्रिय रहेको छ । सोही कम्पनीको टिबिएमले टर्कीको १०.१ किलोमिटर लामो सुरुङ निर्माण गरिरहेको छ ।

भारतको आन्ध्रप्रदेश, चीनको सान्छी प्रान्तमा ठूलो जलविद्युत् परियोजना, रसियाको रसिया मेट्रोमा रविन्सनको टिबिएम प्रयोग भइरहेको छ । सिड्नी अर्वान रेलमार्ग, बोस्टन हार्बर परियोजनामा समेत रन्सिनको टिबिएम प्रयोग भएको छ । नेपालको भेरी बबई डाइभर्सन आयोजनमा समेत सोही कम्पनीको टिबिएम प्रयोग भएको हो ।

जेम्स हेनरी गूेथेडले टिबिएमको आविस्कार गरेका थिए । सन् १९५२ मा जेम्स रोविन्सनले आधुनिक टिबिएम मेशिनको विकास गरेका हुन् । उनको पहिलो टिबिएम ओहाइ बाँध परियोजना अमेरिकाको दक्षिण डाकोटामा प्रयोग गरेका थिए ।


प्रतिक्रिया दिनुहोस !